Nikolai Vasilievich (Mikołaj) Gogol

Przewaga chorego nad lekarzem polega na tym, że on czuje ból.

Łgać - to kłamać takim tonem, aby to, co się mówi, wyglądało jak prawda.

Miłością można człowiekowi wszystko wpoić.

Dobro i zło należy pamiętać wiecznie. Dobro, ponieważ wspomnienie, że kiedyś je nam wyświadczono uszlachetnia nas. Zło, ponieważ od chwili, w której je nam wyrządzono, spoczywa na nas obowiązek odpłacenia za nie dobrem.

Nigdy nie jesteśmy tak biedni, aby nie stać nas było na udzielenie pomocy bliźniemu.

Biada temu, kto zadowolony jest z siebie: taki człowiek nigdy nie nabędzie rozumu.

Nieszczęścia spadają tylko na tego, kto się ich boi, zaś tego, kto wychodzi im na przeciw - omijają.

Nigdy nie należy wydawać sądu o rzeczy na podstawie karykatury, którą z niej uczyniono.

Człowiek to taka istota, która dopiero wtedy poważnie weźmie się do czegoś, gdy wie, że jutro przyjdzie mu umrzeć.

Zadziwiające jest w człowieku to, że dopóki inni nie wskażą mu jego wad, sam ich nie dostrzega.

Szczerze rozmawiać można tylko z kimś, kto choć trochę wierzy w naszą szczerość.

Człowiek boi się ludzi, bo ich nie zna.

Radę, którą dajesz drugiemu, zastosuj również do siebie.

Nie znamy natury ludzkiej, albowiem zbyt wcześnie doszliśmy do przekonania, że znamy ją doskonale.

Im więcej jest w człowieku zła, tym bardziej musimy go kochać.

Istnieją ludzie, którzy wyśmiewają się z kalectwa fizycznego innego człowieka, nie mają natomiast odwagi wyśmiać ułomności jego duszy.

Czyżby prawda była czymś tak kompromitującym, że trzeba ją mówić wrogom, zamiast przyjaciołom?

Chaos zawdzięczamy nie tyle głupcom, co mędrcom, którzy przecenili swe siły.

Boimy się często powiedzieć coś głośno, by się nie okazało, że jesteśmy głupsi od innych.

Trzeba mieć w sobie wiele miłości, aby nasza krytyka skierowana przeciwko innemu człowiekowi wyszła mu na dobre.

Nazwanie oszusta po imieniu to u nas niemalże zamach na państwo.

Jeśli ktoś chce się koniecznie usprawiedliwiać, niech to czyni przed własnym sumieniem.

Do tego doszło, że jeśli ktoś nie zrobił komuś świństwa, to zaraz uważa się za szlachetnego człowieka.

Cena ofiarowanej pomocy rzadko równa się cenie straty.

Najlepiej, aby człowiek sam zaczął się krytykować, nie czekając, aż uczynią to inni.

Ton pytania narzuca ton odpowiedzi.

Niech tylko ktoś mądry i dowcipny wyśmieje jeden aspekt sprawy, natychmiast znajdzie się ktoś głupszy i tępszy i zacznie wyśmiewać wszystkie jej aspekty.

Wymówkę, którą czynisz drugiemu, uczyń i sobie.

Źle ubiera się nie ten, kto jest biedny, lecz ten, kto nie ma gustu.

Usprawiedliwiając siebie tym samym oskarżasz bliźniego.

Istnieją ludzie, mający skłonność do robienia innym świństw czasem zupełnie bez powodu.

Wszystko może być dla nas nauką, jeśli tylko sami zechcemy to przyjąć.

Zbyt wiele o noclegu myśli ten, kto nie wie dokąd i po co idzie.

Każdemu wydaje się, że na miejscu swego bliźniego mógłby przysporzyć światu wiele dobra, a nie przyjdzie mu do głowy, że mógłby to równie dobrze zrobić na swoim.

Ze śmiechem nie ma żartów.

Kto pokochał biedę, stał się bogatym.

Nie trzeba usprawiedliwiać się przed światem, sądzić nas bowiem będzie Bóg, a nie świat.

Czy potrafisz zamiast słów "Panie, wybacz ludziom, którzy wyrządzili mi zło", powiedzieć "Panie, przebacz mi, że wydaje mi się, iż ludzie wyrządzili mi zło"? Jeśli potrafisz, to modlitwa twoja jest piękna.

Poetą jest tylko ten, kto bardziej niż inni odczuwa piękno tworzenia.

Trochę trudno zapamiętać wszystkich możnych tego świata.

Wystarczy na dziesięć stron mieć jedna głupią, żeby mimo dziewięciu dobrych zostać uznanym za głupca.

W obliczu cnoty wszystko jest marnością.

To złodziej, choć teraz nikt nie ukradł. To nic, potem ukradnie.

Człowiek jest niczym pliszka - gdy podniesie głowę, zabrudzi sobie ogon.

Człowiek powołany został na świat, a więc jest światu potrzebny.

Czy istnieje takie społeczeństwo, w którym znalazłaby się chociaż garstka porządnych ludzi?

I okazało się jasno, jakiego rodzaju stworzeniem jest człowiek: mądry, roztropny, przezorny bywa we wszystkim, co się tyczy innych, a nie jego.