Jak odróżnić legendę od prawdy na tych światach oddalonych o tyle lat? – na bezimiennych planetach, zwanych przez swoich mieszkańców po prostu Światami, planetach bez historii, gdzie przeszłość to sprawa mitu, gdzie powracający badacz stwierdza, że jego własne czyny sprzed kilku lat stały się gestem boga. Irracjonalizm wypełnia przepaść czasu, której dwa brzegi łączą nasze światłowce, a w jego mroku plenią się jak zielsko niepewność i niewspółmierność.

Ktoś, kto chce opowiedzieć historię człowieka, zwykłego uczonego Ligi, który udał się przed niewielu laty na jeden z takich bezimiennych, na wpół poznanych światów, czuje się jak archeolog wśród tysiącletnich ruin, przeciskających się przez gąszcz liści, kwiatów, gałęzi i pnączy, by nagle natknąć się na przejrzystą geometrię koła lub polerowanego narożnika; a potem wchodzi w jakieś zwyczajne, oświetlone słońcem drzwi, by w ciemnym wnętrzu ujrzeć nieoczekiwaną iskierkę ognia, błysk klejnotu, ledwie widoczny ruch kobiecej ręki. Jak odróżnić fakt od legendy, prawdę od prawdy?”

„How can you tell the legend from the fact on these worlds that lie so many years away?—planets without names, called by their people simply The World, planets without history, where the past is the matter of myth, and a returning explorer finds his own doings of a few years back have become the gestures of a god. Unreason darkens that gap of time bridged by our lightspeed ships, and in the darkness uncertainty and disproportion grow like weeds.

In trying to tell the story of a man, an ordinary League scientist, who went to such a nameless half-known world not many years ago, one feels like an archeologist amid millennial ruins, now struggling through choked tangles of leaf, flower, branch and vine to the sudden bright geometry of a wheel or a polished cornerstone, and now entering some commonplace, sunlit doorway to find inside it the darkness, the impossible flicker of a flame, the glitter of a jewel, the half-glimpsed movement of a woman's arm. How can you tell fact from legend, truth from truth?”