Niccolo Machiavelli

O wiele bezpieczniej jest wzbudzać strach niż miłość, jeśli któregoś z tych dwóch nie da się wskrzesać.

It is much safer to be feared than loved, if one of the two has to be wanting.

It must be remembered that there is nothing more difficult to plan, more uncertain of success, nor more dangerous to manage than the creation of a new order of things. For the initiator has the enmity of all who would profit by the preservation of the old institutions, and merely lukewarm defenders in those who would gain by the new ones.

Men are so simple and yield so readily to the desires of the moment that he who will trick will always find another who will suffer to be tricked.

Before all else, be armed.

Nie ma nic trudniejszego do wzięcia w swoje ręce, bardziej niebezpiecznego w postępowaniu, lub bardziej niepewnego w jego powodzeniu, niż przewodzić wprowadzaniu nowego porządku rzeczy.

There is nothing more difficult to take in hand, more perilous to conduct, or more uncertain in its success, than to take the lead in the introduction of a new order to things.

Czasami trzeba jako dobro oceniać mniejsze zło.

Pierwszą metodą oceny inteligencji władcy jest spojrzeć na ludzi, których zgromadził wokół siebie.

The first method for estimating the intelligence of a ruler is to look at the men he has around him.

Politics have no relation to morals.

Never was anything great achieved without danger.

He who wishes to be obeyed must know how to command.

Hence it comes about that all armed Prophets have been victorious, and all unarmed Prophets have been destroyed.

Kto pragnie stałego sukcesu, musi zmieniać swoje zachowanie wraz z upływem czasu.

Whosoever desires constant success must change his conduct with the times.

Bez okazji, ich zdolności zostałyby zmarnowane, a bez ich zdolności, okazje powstałyby na próżno.

Without an opportunity, their abilities would have been wasted, and without their abilities, the opportunity would have arisen in vain.

Nie ma innego sposobu, aby uchronić się przed pochlebstwami niż uświadomienie ludziom, że mówienie ci prawdy nie będzie cię obrażać.

There is no other way to guard yourself against flattery than by making men understand that telling you the truth will not offend you.

Ludzie z natury rzeczy nie ufają nowym rzeczom, których sami nie doświadczyli.

Men intrinsically do not trust new things that they have not experienced themselves.

Minds are of three kinds: one is capable of thinking for itself; another is able to understand the thinking of others; and a third can neither think for itself nor understand the thinking of others. The first is of the highest excellence, the second is excellent, and the third is worthless.

For whoever believes that great advancement and new benefits make men forget old injuries is mistaken.

Ten, kto jest wysoko ceniony, nie jest łatwym celem konspiracji.

He who is highly esteemed is not easily conspired against

Dlatego najlepsza forteca znajduje się w miłości ludu, bo choć możesz mieć fortece, nie uratują cię, jeśli lud cię znienawidzi.

Therefore the best fortress is to be found in the love of the people, for although you may have fortresses they will not save you if you are hated by the people.

W jaki sposób byłeś zaskoczony w ten sam sposób: zdobywszy cenną naukę od ludzi, o których uważałeś, że nie miałeś u nich nic do nauczenia; pomoc od ludzi, których uważałeś za całkowicie nieprzydatnych; mądrość od tych, których uważałeś za nierozsądnych...?

How have you been surprised in this same way: gotten valuable learning from people you assumed had nothing to teach you; help from folks you thought were completely unhelpful; wisdom from those you thought unwise...?

Ludzie będą zawsze dla ciebie źli, jeżeli konieczność nie zmusi ich do tego, by byli dobrzy.

Li uomini sempre ti riusciranno tristi, se da una necessità non sono fatti buoni.

Ludzie prędzej puszczają w niepamięć śmierć ojca niż stratę ojcowizny.

Li uomini sdimenticano più presto la morte del padre che la perdita del patrimonio.

Musicie bowiem wiedzieć, że dwa są sposoby prowadzenia walki (…) trzeba przeto być lisem (…) i lwem.

Dovete adunque sapere come sono due generazioni da combattere (…) bisogna, adunque, essere volpe (…) e leone.

Najważniejszą podstawą wszystkich państw (o silnych fundamentach) tak nowych, jak starych i mieszanych są dobre prawa i dobre wojsko (…).

È principali fondamenti che abbino tutti li stati, cosí nuovi come vecchi o misti, sono le buone legge e le buone arme.

Należy bowiem pamiętać, że ludzi trzeba albo potraktować łagodnie albo wygubić, gdyż mszczą się za błahe krzywdy, za ciężkie zaś nie mogą. Przeto gdy się krzywdzi człowieka, należy czynić to w ten sposób, aby nie trzeba było obawiać się zemsty.

Per il che si ha a notare che li uomini si debbono o vezzeggiare o spegnere; perché si vendicano delle leggieri offese, delle gravi non possono: sí che l’offesa che si fa all’uomo debbe essere in modo che la non tema la vendetta.

Nie jest przeto koniecznym, by książę posiadał wszystkie owe zalety, które wskazałem, lecz jest bardzo potrzebnym, aby wydawało się, że je posiada. Śmiem nawet powiedzieć, że gdy się je ma i stale zachowuje, przynoszą szkodę, gdy zaś wydaje się, że się je ma, przynoszą pożytek; powinien więc książę uchodzić za litościwego, dotrzymującego wiary, ludzkiego, religijnego, prawego i być nim w rzeczywistości, lecz umysł musi mieć skłonny do tego, by mógł i umiał działać przeciwnie, gdy zajdzie potrzeba.

Przeto najlepszą twierdzą, jaka być może, jest przychylność ludu; chociażbyś bowiem miał twierdze, nie ocalą cię one, jeżeli cię nienawidzi lud, bo gdy ten chwyci za broń, nie braknie nigdy cudzoziemców, którzy przyjdą mu z pomocą.

Però la migliore fortezza che sia, è non essere odiato dal populo; perché, ancora che tu abbi le fortezze, et il populo ti abbi in odio, le non ti salvono; perché non mancano mai à populi, preso che li hanno l’armie forestieri che li soccorrino.

Przeto przezorny książę powinien obmyśleć sposób, aby obywatele zawsze i w każdej okoliczności odczuwali potrzebę jego rządu, wtedy stale będą mu wierni.

Trzeba przeto być lisem, by wiedzieć, co sidła, i lwem, by postrach budzić u wilków.

Bisogna, adunque, essere volpe a conoscere è lacci, e lione a sbigottire è lupi.

Tych, którzy stają się zależnymi, należy honorować i miłować, zwłaszcza gdy nie są chciwi.

Quelli che si obbligano, e non sieno rapaci, si debbono onorare et amare; quelli che non si obbligano.

Chcę iść do piekła, nie do nieba. W piekle będę miał towarzystwo papieży, królów i książąt, a w niebie są sami żebracy, mnisi, pustelnicy i apostołowie.

Działanie Fortuny mogę porównać ze wzbierającą rzeką, której fale zalewają równinę. Fala powodziowa kieruje się tam, gdzie nic nie stawia oporu, gdzie nie ma zapór ani wałów ochronnych.

Jedynym przedmiotem studiów władcy powinna być wojna. Pokój powinien traktować wyłącznie jako moment oddechu (…), który ma mu umożliwić przeprowadzenie planów wojennych.

Politykowi nie wolno być niewolnikiem własnych słów.

Przypadek rządzi ponad połową naszych działań, a my kierujemy resztą.

Reputacji politycznej nie buduje się na środkach, lecz na efektach.

Wojny zaczynają się, kiedy tego chcemy, ale nie kończą się wtedy, gdy nam się to podoba.